Moje wiki

Ta strona jest tylko do odczytu. Możesz wyświetlić źródła tej strony ale nie możesz ich zmienić.
<markdown>
# ISFP - Artysta

## Osobowość w zarysie

**Motto życiowe: Stwórzmy coś!**

Wrażliwy, twórczy i oryginalny. Posiada zmysł estetyczny i naturalne zdolności artystyczne. Niezależny - kieruje się własnym systemem wartości i nie ulega naciskom. Optymistyczny i pozytywnie nastawiony do życia; potrafi cieszyć się chwilą. Czerpie radość z pomagania innym. Nużą go abstrakcyjne teorie; woli tworzyć rzeczywistość, niż o niej rozmawiać. Łatwiej przychodzi mu jednak rozpoczynać nowe rzeczy, niż kończyć zaczęte wcześniej. Miewa trudności z wyrażaniem własnych pragnień oraz potrzeb.

**Naturalne skłonności artysty:**

- Źródło energii życiowej: świat wewnętrzny.
- Przyswajanie informacji: zmysły.
- Podejmowanie decyzji: serce.
- Styl życia: spontaniczny.

**Podobne typy osobowości:**

- Opiekun
- Prezenter
- Adwokat

**Dane statystyczne:**

- Artyści stanowią 6-9% populacji.
- Wśród artystów przeważają kobiety (60%).
- Krajem odpowiadającym profilowi artysty są Chiny1.

**Kod literowy**

Uniwersalny kod literowy artysty w jungowskich typologiach osobowości to ISFP.

## Ogólna charakterystyka

Artystów cechuje pogodne usposobienie i wysublimowane poczucie humoru. Kierują się swoim własnym systemem wartości i są niepodatni na naciski. Opinia innych ludzi ma jednak dla nich duże znaczenie. Zwykle oceniają samych siebie przez pryzmat ocen i opinii innych, są przy tym bardzo wrażliwi i łatwo ich zranić.

**Wewnętrzny kompas**

Potrafią żyć dniem dzisiejszym i cieszyć się chwilą. Rzadko zamartwiają się przeszłością lub niepokoją o przyszłość. Ich życie toczy się tu i teraz. Kochają wolność i poczucie swobody. Postrzegają świat jako miejsce nieograniczonych możliwości i fascynują się jego pięknem. Nie przepadają za abstrakcyjnymi teoriami i koncepcjami, które trudno zastosować w praktyce. Wolą przeżywać życie niż je opisywać lub spekulować na jego temat. Starają się żyć zgodnie z wyznawanymi wartościami. Postępując wbrew własnym przekonaniom, czują ogromny dyskomfort. Pociąga ich świat duchowy. Jeśli nie są im brakuje. ludźmi wierzącymi, doskwiera im dotkliwe poczucie pustki - czują, że czegoś im brakuje.

Bardzo ważne są dla nich również zdrowe relacje z najbliższymi. Bez nich nie potrafią być szczęśliwi i w pełni cieszyć się życiem. Lubią żyć swoim rytmem. Źle znoszą uniformizm i presję czasu. Nie poddają się naciskom godzącym w ich zasady. Niekiedy mają problemy z dostosowaniem się do obowiązujących norm. Nie lubią też naginać się do wymogów, których nie rozumieją. Często obawiają się zaszufladkowania i ograniczenia. Z tego powodu niekiedy również boją się zobowiązań - niepokoją się, że stracą możliwość bycia sobą, podejmowania decyzji oraz dokonywania wyborów.

**Wobec innych**

Wierzą, że każdy człowiek ma prawo być sobą i powinien być akceptowany takim, jakim jest. Uważają, że każdy ma w sobie pozytywny potencjał. Potrafią dostrzec dobro w ludziach odrzuconych i przekreślonych przez większość społeczeństwa. Mają niesamowity dar empatii, dzięki któremu potrafią wspierać innych ludzi, podnosić ich na duchu i dodawać im wiary we własne siły. Potrzeby innych często stawiają na pierwszym miejscu, a akceptację wobec nich wyrażają w sposób niemal bezwarunkowy (wyjątek stanowią postawy godzące w ich system wartości i przekonania). Uważają, że gdyby wszyscy okazywali innym więcej miłości, świat byłby o wiele lepszy.

Nie potrafią zrozumieć ludzi, którzy mają upodobanie w atakowaniu i krytykowaniu innych. Nie rozumieją też tych, którzy popisują się przed innymi lub próbują udawać kogoś, kim nie są. Motywy takich zachowań stanowią dla nich absolutną zagadkę. Sami bowiem cenią autentyzm, zabiegają o dobre samopoczucie innych ludzi i nie próbują robić na innych wrażenia. Nie zabiegają też o władzę i wpływy. Nie narzucają się, nie wywierają na innych nacisku i nie przekonują do swoich poglądów. Własnymi przemyśleniami najchętniej dzielą się z rodziną i bliskimi przyjaciółmi.

**W oczach innych ludzi**

Inni postrzegają ich jako uprzejmych, sympatycznych, spokojnych i skromnych ludzi, do których jednak trudno się zbliżyć. Mogą wydawać się bowiem ekscentryczni i tajemniczy (sami artyści nie zdają sobie sprawy, że są tak odbierani). Intrygują otoczenie, ponieważ trudno jednoznacznie ich opisać i zaszufladkować. Zwykle są powściągliwi i wycofani, niekiedy jednak ożywiają się, chętnie rozmawiając z ludźmi i obsypując ich komplementami. Czasami mogą sprawiać wrażenie lekkomyślnych, biernych, niezdecydowanych i unikających obowiązków.

W rzeczywistości jednak bardzo poważnie podchodzą do życia i - wbrew niektórym opiniom - nie są aspołeczni. Po prostu lubią robić rzeczy „po swojemu” (w swoim czasie, w swoim tempie). Wolą też działać indywidualnie, niż brać udział w różnego rodzaju akcjach i grupowych przedsięwzięciach. Innym ludziom niekiedy trudno zrozumieć ich pragnienie pomagania innym. Nie wierząc w ich bezinteresowność, doszukują się w ich działaniu jakichś ukrytych motywów.

**Estetyka**

Artyści są zazwyczaj miłośnikami przyrody. Lubią przebywać na lonie natury i kochają dziewicze, nieskażone cywilizacją krajobrazy. Mają zmysł estetyczny, poczucie piękna i artystyczną duszę.  Kochają harmonię i naturalną prostotę. Mają doskonałe wyczucie przestrzeni, barw, odcieni i dźwięków. Są nie ty koneserami piękna, ale także jego twórcami. Potrafią bawić się materia i rzyć z niej piękne kompozycje, obrazy oraz przedmioty. Chętnie obcują ze sztuką i często są artystami (stąd nazwa tego typu osobowości). Zazwyczaj szybko dostrzegają nowe trendy w modzie, wzornictwie, sztuce, a często sami je zapoczątkowują.

**Styl pracy**

Artyści działają pod wpływem twórczego impulsu. Nie poświęcają zbyt wiele czasu na przygotowania i rozważania. Gdy przychodzi im do głowy pomysł po prostu go realizują. Mają rozległe zainteresowania i lubią własnoręczni próbować nowych rzeczy. Gdy czymś się zajmują, potrafią zapomnieć o cały świecie i tracą rachubę czasu, całkowicie zatapiając się w pracy. Gdy jednak zaintryguje ich coś innego, mogą porzucić aktualne zajęcie i w pełni oddać się nowemu. Są bardzo elastyczni i potrafią dostosowywać się do zmieniających się warunków. Ich styl pracy często stanowi dla otoczenia zagadkę. Można bowiem odnieść wrażenie, że nie wykorzystują zbyt dobrze czasu, który mają na wykonanie swoich zadań (łatwo się rozpraszają i zajmują się innymi rzeczami) a mimo to zwykle udaje im się wywiązać z pracy w terminie.

**Nauka**

Z natury są praktykami. Teorie oraz idee, których nie potrafią zastosować w życiu, nie mają dla nich żadnej wartości. Zamiast teoretyzować na temat rzeczywistości, wolą ją tworzyć. Często niezbyt dobrze wspominają zajęcia w szkole. Bardzo lubią uczyć się nowych rzeczy, ale nużą ich suche, teoretyczne i monotonne wykłady. Najchętniej i najlepiej uczą się poprzez doświadczenie. Ogromną radość sprawia im sam proces tworzenia. Często jest on dla nich ważniejszy od samego efektu końcowego.

**Decyzje**

Rozwiązując problem, potrafią szybko ocenić sytuację, uwzględnić wszystkie środki dostępne w danym momencie i błyskawicznie podjąć adekwatną decyzję. Dokonując wyborów, kierują się swoim systemem wartości oraz zdrowym rozsądkiem. Zwykle nie potrafią jednak podejmować decyzji w analityczny i racjonalny sposób. Z reguły rozpatrują sytuację, myśląc o konkretnych ludziach, których ona dotyczy, oraz o ich przeżyciach i uczuciach. Zastanawiają się też, jak sami będą się czuli, jeśli podejmą taką lub inną decyzję.

**Komunikacja**

Artyści są z reguły małomówni, szczególnie w większym gronie. Zdarza się, że (sparaliżowani lękiem przed niezrozumieniem lub krytyką) obawiają się otwarcie wyrażać swoje myśli. W rezultacie otoczenie często nie zdaje sobie sprawy z ich poglądów, opinii i upodobań. Zazwyczaj zakładają, że czyny mają moc większą niż słowa, dlatego lubią komunikować swoje uczucia i emocje poprzez konkretne działanie. Mają też bardzo niski próg tolerancji na krytykę. Niekiedy dopatrują się jej nawet tam, gdzie jej nie ma. Zdarza się, że opinie, które są niezgodne z ich przekonaniami, traktują jako zamach na ich system wartości. Postawa ta sprawia niekiedy, że zamykają się na informacje, które są niezgodne z ich poglądami, co z kolei prowadzi do ograniczenia ich perspektywy.

**W obliczu stresu**

Samopoczucie artystów zależy w dużej mierze od ich środowiska. Otoczeni pięknem i harmonią, a także miłością, akceptacją i ciepłem innych ludzi, czują się szczęśliwi. Krytyka, niezgoda i konflikt wywołują u nich natomiast poczucie zagrożenia. Na długotrwały stres reagują wycofaniem, rezygnacją lub ucieczką. Kojąco wpływa na nich kontakt z przyrodą i zwierzętami oraz obcowanie ze sztuką. Zazwyczaj bardzo lubią relaks na świeżym powietrzu i potrafią czerpać wielką radość z małych rzeczy.

## Społeczny aspekt osobowości

Artyści potrzebują przestrzeni i prywatności, dlatego czasem wydają się nieco zamknięci w sobie i tajemniczy. Relacje z innymi jaką dla nich jednak fundamentalne znaczenie. Trudno im cieszyć się życiem, jeśli nie mogą liczyć na akceptację i wsparcie najbliższych. Sami są niezwykle lojalni i bardzo poważnie traktują swoje zobowiązania. Ich znajomości i przyjaźnie są bardzo stabilne i trwałe.

Zwykle zabiegają o dobre samopoczucie innych ludzi i za wszelką cenę unikają konfliktów. Uważają, aby nikogo nie zranić, nie zasmucić lub nie zniechęcić. Chętnie pomagają innym w rozwiązywaniu problemów, nie ufają w jednak ludziom, którzy próbują ich zdominować lub wykorzystać.

Z reguły są powściągliwi wobec osób, których nie znają, a nowe znajom nawiązują powoli. Rzadko otwarcie wyrażają swoje pragnienia i niechętnie dzielą się osobistymi problemami. Postawa ta bywa odczytywana jako oznaka dystansu i wycofania. Zdarza się, że w większej grupie artyści zostają zdominowani przez innych, zepchnięci na margines lub wręcz zignorowani. Sytuacja ta może prowadzić do ich zgorzknienia i pogłębiającej się izolacji.

**Wśród przyjaciół**

Artyści zwykle nie należą do osób wielomównych, ale gdy już z kimś rozmawiają, w pełni angażują się w rozmowę. Uważnie słuchają i zadają pytania. Potrafią też odczytywać sygnały niewerbalne. Autentycznie interesują życiem przyjaciół, ich przeżyciami i osobistymi historiami. Co więcej, zapamiętują je! Wiedzą, kto się czym interesuje, co lubi, jakie ma pasje i jak dynamik kłopoty. Z natury są altruistami - chętnie okazują bezinteresowną pomoc. Częściej czynią to poprzez konkretne działanie niż poprzez słowa. Lubią spędzać czas z ludźmi o podobnych zainteresowaniach, którzy akceptują ich takimi, jakimi są, i nie próbują ich zmieniać lub wywierać na nacisku. Sami są niezwykle tolerancyjni i wrażliwi na potrzeby oraz uczucia innych. Są wiernymi i bardzo oddanymi przyjaciółmi - angażują się w relacje całym sercem i nie szczędzą przyjaciołom czasu oraz energii. Chętnie ich wspierają, okazując im zrozumienie oraz praktyczną pomoc. Zwykle przez całe życie otoczeni są tą samą grupą bliskich przyjaciół, wśród których najczęściej można spotkać opiekunów, prezenterów, idealistów oraz innych artystów. Najrzadziej - dyrektorów, strategów oraz innowatorów.

**W małżeństwie**

Od mężów/żon artyści oczekują zaufania i zrozumienia. Sami również starają się ich rozumieć i wychodzić naprzeciw ich potrzebom. Pragną głębokiej relacji i wierności, a jednocześnie tolerancji i wolności. Podstawą ich związków jest poszanowanie wolności obu stron.

W słowach i gestach partnerów szukają potwierdzenia własnej wartości. Rzadko mówią o swoich emocjach i uczuciach (ich bliscy często nie zdają sobie nawet sprawy z tego, że artyści są tak bardzo emocjonalnymi i uczuciowymi ludźmi). Zawsze dążą do harmonii w związku i okazują partnerom wiele miłości i ciepła. Sami również bardzo potrzebują czułości, gestów przywiązania i bliskości. Gdy ich mężowie/żony nie dostrzegają tych potrzeb, artyści mogą czuć się wykorzystani, bezużyteczni i nieatrakcyjni. źle znoszą obojętność, ale jeszcze gorzej - otwartą krytykę. Sprawia ona, że zamykają się w sobie, stają się zgorzkniali i tracą wiarę w siebie.

Naturalnymi kandydatami na mężów/żony artystów są osoby o pokrewnych typach osobowości: opiekunowie, prezenterzy lub adwokaci. W takich związkach łatwiej jest budować wzajemne zrozumienie oraz harmonijne relacje. Doświadczenie uczy jednak, że ludzie są w stanie tworzyć udane, szczęśliwe związki także mimo oczywistej - zdawałoby się - typologicznej niezgodności. Co więcej, pewne różnice między małżonkami mogą dodawać takim relacjom dynamiki i przyczyniać się do rozwoju osobistego.

**Jako rodzice**

Artyści kochają dzieci, dlatego rola rodzica sprawia im wiele radości. Zawsze znajdują czas dla dzieci i potrafią w pełni cieszyć się każdą chwilą, każdą zabawą z nimi i każdą rodzinną wyprawą. Mają niezwykłą, szczególną więź z dziećmi - budują ją od ich najmłodszych lat i pielęgnują przez całe życie. Szanują ich indywidualizm i nie próbują dostosowywać ich do swoich wyobrażeń. Wskazują im kierunek, ale nie narzucają sztywnych ram. Zachęcają dzieci do bycia sobą, realizowania własnych pasji i wykorzystywania swoich mocnych stron. Zwykle nie są zbyt wymagający i trudno im stosować w wychowaniu dyscyplinę. Ich elastyczność, otwartość i tolerancja mogą wywoływać niepożądane skutki uboczne - ich dzieci mają niekiedy problem z odróżnianiem zachowań dobrych od złych oraz pożądanych od nagannych. Jako rodzice gotowi są wszelkich poświęceń. Zdarza się, że rozpieszczają dzieci, spełniając wszelkie ich zaścianki i obsypując prezentami. Po latach dzieci cenią artystów przede wszystkim za akceptację, ciepło oraz szacunek wobec ich decyzji i wyborów.

## Praca i ścieżka kariery zawodowej

Artyści mogą z powodzeniem wykonywać wiele różnych zadań, największą satysfakcję sprawia im jednak praca, w której mogą w praktyczny sposób realizować wyznawane przez siebie wartości. Pasja jest kluczem do ich sukcesu. Mogą wiele osiągnąć, zajmując się tym, co wzbudza ich entuzjazm. Gorsze wyniki mają w pracy, która wydaje im się nudna i mało wartościowa. Nie zmieni tego nawet najlepszy program motywacyjny.

**Środowisko**

Zwykle nie najlepiej radzą sobie na stanowiskach wymagających wykonywania wielu rutynowych czynności i zadań. Męczą się w zbiurokratyzowanym, sformalizowanym środowisku, w którym trzeba przestrzegać wielu sztywnych procedur, działać zgodnie z planem, mieścić się w terminach i realizować szczegółowe wytyczne. To nie ich świat. Często starają się planować swoją karierę w taki sposób, aby móc zajmować się w życiu tym, co lubią i co jest dla nich ważne. Praca nie jest dla nich bowiem tylko sposobem zarabiania na życie, a sukces nie jest synonimem wysokości pozycji i podziwu otoczenia. Dobrze odnajdują się w instytucjach, który celem jest pomaganie ludziom i rozwiązywanie ich problemów. Lubią też pracę zapewniającą kontakt z przyrodą i ze zwierzętami.

**Styl pracy**

Niechętnie przewodzą innym, źle radzą sobie bowiem z dyscyplinowaniem ludzi, zwracaniem im uwagi na słabe osiągnięcia, wydawaniem i egzekwowaniem zobowiązań. Lubią działać na tyłach, choć nie zawsze jest to możliwe (np. będąc artystami, skazani są na bycie w centrum uwagi). Gdy zmuszeni są odgrywać role pierwszoplanowe, nie lubią długo przebywać w blasku reflektorów.

Po wykonaniu swoich zadań chętnie wycofują się w cień. Spokój, cisza i samotność pozwalają im odzyskać energię. Potrzebują też zwrotnej informacji i potwierdzenia, że dobrze wykonali pracę. Opinia innych ludzi ma dla nich duże znaczenie. Zwykle są bardzo krytyczni wobec siebie oraz własnych dokonań. Często - pomimo pozytywnej oceny otoczenia - nie są usatysfakcjonowani rezultatami swojej pracy.

Inni cenią ich pomysły dotyczące praktycznych rozwiązań problemów oraz ich elastyczność i zdolność improwizacji w przypadku nagłych, nieplanowanych zdarzeń i sytuacji. Umiejętność szybkiego reagowania na zmieniające się okoliczności czyni z nich wręcz idealnych kandydatów do pracy w ratownictwie i centrach zarządzania kryzysowego.

**Przełożeni**

Artyści cenią przełożonych, którzy zapewniają pracownikom swobodę, pozwalają im być sobą i wykonywać zadania w sposób, który im najbardziej odpowiada. Szefowie - ich zdaniem - powinni też wspierać swoich podwładnych, szczególnie w trudnych, kryzysowych momentach życia. Lubią, gdy relacje zawodowe opierają się na zaufaniu. Bardzo cenią przyjazną, zdrową atmosferę w miejscu pracy i uważają, że pochwałami, zachętami i dobrym słowem można osiągnąć więcej niż krytyką, dyscypliną i ścisłym nadzorem. Lubią, gdy przełożeni dają im odczuć, że są zadowoleni z ich pracy. Nie przepadają z kolei za unifikacją i szufladkowaniem ludzi. źle się czują, gdy ktoś im mówi, co powinni robić i jak „należy postępować". Sami również nie wywierają nacisku na innych ludzi i nie pouczają ich. Uważają, że każdy powinien mieć swobodę podejmowania decyzji dotyczących swojego życia. Postawa ta sprawia, że są niezdolni do wykonywania zawodów, które wymagają umiejętności perswazji lub wywierania nacisku na ludzi (np. akwizycja).

## Potencjalnie mocne i słabe strony

Artyści, podobnie jak inne typy osobowości, mają potencjalnie mocne i słabe strony. Potencjał ten może zostać zagospodarowany w rozmaity sposób. Szczęście osobiste i spełnienie zawodowe artystów zależy od tego, czy wykorzystają oni szanse związane z ich typem osobowości oraz stawią czoła czyhającym na nich zagrożeniom. Oto PODSUMOWANIE owych szans i zagrożeń:

**Potencjalnie mocne strony**

Artyści są z natury optymistyczni, pozytywnie nastawieni do życia oraz nie- zwykle serdeczni. Cechuje ich otwartość na ludzi i tolerancja. Posiadają zmysł estetyczny, poczucie piękna i artystyczną duszę. Mają doskonałe wyczucie przestrzeni, barw, odcieni i dźwięków. Potrafią wykorzystywać dostępne narzędzia oraz środki i z ich pomocą tworzyć piękne kompozycje, obrazy oraz przedmioty. Szybciej niż inni dostrzegają nowe trendy w modzie, wzornictwie i sztuce. Pracując nad zadaniami, w które wierzą, potrafią włożyć w nie bardzo wiele wysiłku i energii. Szybko uczą się poprzez doświadczenie. Są prawdziwymi altruistami - szczerze interesują się przeżyciami oraz problemami innych ludzi i pragną im pomóc. Potrafią okazywać innym ciepło i troskę. Szanują indywidualizm innych i są doskonałymi słuchaczami. W każdym człowieku dostrzegają pozytywny potencjał i dobro.

Mają niesamowity dar empatii, dzięki któremu potrafią wspierać innych ludzi, podnosić ich na duchu i dodawać im wiary we własne siły. Są niezależni kierują się swoim systemem wartości i są odporni na naciski. Nie absorbują ich spekulacje dotyczące przyszłości i nie zamartwiają się błędami przeszłości. Potrafią w pełni skupić się na obecnych, aktualnych problemach. Są bardzo elastyczni. Dobrze znoszą zmiany i potrafią błyskawicznie dostosowywać się do nowych warunków. Szybko reagują na nowe okoliczności i wiedzą, jak wykorzystywać potencjał sytuacji. W razie potrzeby potrafią doskonale improwizować.

**Potencjalnie słabe strony**

Artyści z reguły nie najlepiej radzą sobie z zadaniami o długim horyzoncie czasowym, wymagającymi planowania, przygotowania i wybiegania myślami w przyszłość. Trudno zmotywować ich do pracy, której efekty są odsunięte w czasie. Mają skłonność do impulsywnych decyzji i działań. Lepsi są w rozpoczynaniu nowych rzeczy niż w kończeniu rozpoczętych. Trudno im podejmować decyzje w analityczny, racjonalny sposób – w oderwaniu od konkretnych ludzi i sytuacji. Zwykle oceniają samych siebie przez pryzmat ocen i opinii innych; są przy tym bardzo wrażliwi i łatwo ich zranić. Może to duże problemy w życiu artystów, którzy funkcjonują w nieprzychylnym środowisku (np. wśród ludzi którzy są oszczędni w pochwałach lub skrajnie krytyczni). Mają skłonności do zaniżonej samooceny i bardzo łatwo podkopać ich wiarę w siebie. Często obawiają się otwarcie wyrażać swoje myśli i pragnienia.

Ich próg tolerancji na krytykę jest bardzo niski. Mogą dopatrywać się jej nawet tam, gdzie jej nie ma, a opinie sprzeczne z ich poglądami odbierają jako atak na ich system wartości. Może to prowadzić do zamykania się na informacje niezgodne z ich światopoglądem i ograniczać ich perspektywy. Artyści często mają trudności z przyswajaniem teorii oraz zrozumieniu koncepcji niedających się zastosować w praktyce. Indywidualizm i zamiłowanie do robienia rzeczy „po swojemu" utrudniają im pracę w zespole. Gdy sprawują funkcje kierownicze, trudno im dyscyplinować ludzi, zwracać  im uwagę na słabe osiągnięcia, wydawać polecenia i egzekwować zobowiązania.

## Rozwój osobisty

Rozwój osobisty artystów zależy od tego, w jakim stopniu wykorzystają swój naturalny potencjał i przezwyciężą zagrożenia związane z ich typem osobowości. Poniższe praktyczne wskazówki stanowią swoisty dekalog artysty

**Kończ to, co rozpocząłeś**

Z entuzjazmem zaczynasz nowe rzeczy, trudno Ci jednak dokończyć to,  co rozpocząłeś wcześniej. Takie działanie zwykle przynosi mierne rezultaty. Spróbuj ustalić, co jest dla Ciebie najważniejsze, jak chcesz tego dokonać, a następnie przystąp do działania i nie daj się rozpraszać!

**Nie obawiaj się konfliktów**

Będąc w sytuacji konfliktowej, nie chowaj głowy w piasek, ale otwarcie wyrażaj swój punkt widzenia oraz odczucia. Konflikty często pomagają odkryć i rozwiązać problemy.

**Nie skazuj innych na domysły**

Mów ludziom, jak się czujesz, co przeżywasz i czego pragniesz. Nie wahaj się wyrażać swoich wątpliwości, odczuć oraz emocji. Czyniąc to, bardzo pomożesz swoim współpracownikom oraz bliskim.

**Nie obawiaj się pomysłów i opinii, które są odmienne od Twoich**

Zanim je odrzucisz, najpierw dobrze się nad nimi zastanów i postaraj się je zrozumieć. Otwartość na poglądy innych wcale nie musi oznaczać porzucenia własnych.

**Nie bój się krytyki**

Nie obawiaj się krytycznych uwag ze strony innych ludzi. Krytyka może być konstruktywna i wcale nie musi oznaczać ataku lub podważania Twoich wartości.

**Przyjmuj pomoc innych ludzi**

Zakładasz, że to Ty powinieneś pomagać ludziom, i zazwyczaj to u Ciebie inni szukają wsparcia. Gdy masz jednak problem, nie wahaj się poprosić innych o pomoc i korzystać z niej!

**Uniezależnij się od oceny innych**

Akceptuj siebie w taki sam sposób, w jaki akceptujesz innych ludzi. Nie oceniaj siebie przez pryzmat tego, co na Twój temat mówią inni. Mogą się mylić lub nie mówić prawdy. To Ty masz największe kompetencje, aby decydować o swoim życiu.

**Działaj mniej impulsywnie**

Zanim podejmiesz jakąś decyzję lub zaangażujesz się w coś, poświęć trochę czasu na zebranie informacji, na przeanalizowanie ich oraz na obiektywną ocenę sytuacji. Prawdopodobnie w ten sposób ograniczysz liczbę swoich działań, ale sprawisz, że będą bardziej efektywne.

----

1Nie znaczy to, że wszyscy mieszkańcy Chin należą do tego typu osobowości, jednak chińskie społeczeństwo – jako całość – posiada wiele cech charakterystycznych dla artysty.

</markdown>